реферат, рефераты скачать
 

Латинский язык: Практические задания для студентов заочного отделения исторического факультета



 De Aenea

 

Antiqui poetae Romanorum tradunt egregium virum Troianum, Aeneas nomine, post Troiam (после взятия Трои) a Graecis captam a Troiae ora in Italiam venisse. Narrant eum fato (прил. § 19) profugum multum terra marique iactatum esse ob iram Iunonis, deae saevae. Nam fato destinatum est Troianos cum Aenea in Italiam venturos esse et ibi ab eis oppidum novum conditum iri. Itaque Aeneas et amici illius in Italiam venerunt et Lavinium oppidum novum condiderunt. Postea Iulus, Aenea filius, alium oppidum Albam Longam condidit.

 

ЗАНЯТИЕ XVI

 

1.                       Оборот nominativus cum infinitivo

2.                       Глаголы, от которых зависит оборот nom. cum inf

 

А. Прочитайте, разберите и переведите предложения, подчеркивая управляющий глагол, nominativus (логическое подлежащее, а при его отсутствии подчеркните местоимение в переводе) и infinitivus (логическое сказуемое).

1. Catilina prohibitus erat consulatus petere (Sallustius). 2. Iussus es renuntiari consul (Cic.). 3. Qui tacet, consentire videtur. 4. Beatus Epicurus sibi videtur esse moriens (Cic.). 5. Consuetudo et mos vim legis videntur habere. 6. Solem e mundo tollere videntur, qui amicitiam e vita tollunt (Cic.). 7. Ante omnia necesse est se ipsum aestimare, quia fere plus nobis videmur posse, quam possumus (Seneca). 8. Caesar appropinquare dicebatur magnusque terror incidit Pompei exercitui (Caes.). 9. Fugisse ex proelio dicuntur notissimi latronum duces (Cic.). 10. Fortis ac vehemens orator existimatur esse Gaius Gracchus (A. Gellius). 11. Lycurgi temporibus Homerus fuisse traditur.

В. Переведите, указав в каком предложении какой оборот употреблен. Подчеркните, входящие в оборот члены предложения.

1. Medea Peliam dicitur fecisse rursus ex sene adulescentulum (Plautus). 2. Moleste fero decessisse Flaccum, amicum tuum (Seneca). 3. Nunquam te patiar perire; me perire est aequius (Plautus). 4. Visus sum mihi cum Galba ambulare (Cic.). 5. Romulus urbem constituit, quam a suo nomine Romam iussit nominari (Cic.). 6. Multos scriptores rerum suarum Magnus ille Alexander secum habuisse dicitur (Cic.). 7. Leo rex ferarum esse a poetis putatur. 8. Plus audire, quam loqui militem decem (Amm. Marcellinus).

 

 ЗАДАНИЕ XVII

 

1.                       Общий обзор причастий

2.                       Ablativus absolutus

3.                       Перевод оборота и распознавание его в тексте

4.                       Ablativus absolutus без причастия


А. Переведите предложения, подчеркивая логическое подлежащее одной, а логическое сказуемое двумя чертами.

1. Sagitta in lapidem nunquam figitur; interdum resiliens, percutit drigentem (Hieron). 2. Reluctante natura, irritus labor est (Seneca). 3. Athenienses, non exspectato auxilio, adversus sexcenta milia hostium in campis Maratoniis in proelium egrediuntur (Iustin.). 4. Antonius, qui Asiam orientemque tenebat, repudiata sorore Caesaris Augusti Octaviani, Cleopatram, reginam Aegipti, duxit uxorem (Eutr.). 5. Plebs Romana, Sicinio quodam auctore, iniussu consulum, in sacrum montem secessit (T. Liv.). 6. His rebus celeriter administratis, ipse (Caesar), quum primum per anni tempus potuit, ad exercitum contendit (Caes.). 7. Vergilius Brundisii moritur, Sextio Saturnino et Lucretio Cinna consulibus (Suet). 8. Caesar, e nave egressus in Africa, ad terram prolapsus est. Tum exclamavit, omine in melius verso: “Teneo te, Africa!” 9. Poema – loquens pictura, pictura – tacitum poema debet esse. 10. Paupertas nulli malum est, nisi repudianti (Seneca). 11. Omne malum nascens opprimitur, inveteratum fit plerumque robustius (Cic.). 12. Hostes, hanc adepti victoriam, in perpetuam se fore victores confidebant (Caes.). 13. Dictator triumphans Urbem invehitur (T.Liv.). 14. Re intellecta, in verborum usu faciles esse debemus (Cic.).

В. Образуйте и переведите все причастия от глаголов: voco 1, moveo 2, mitto 3, facio 3, audio 4.


ЗАНЯТИЕ XVIII

 

1.                       Общее понятие о герундиве и герундии

2.                       Употребление герундива

3.                       Употребление герундия

4.                       Признаки различия герундия и герундива


А. Образовать герундив от глаголов: voco 1, moveo 2, mitto 3, loquor 3, punio 4.

B. Образовать и перевести все падежи герундия от глаголов: muto 1, terreo 2, lego 3, facio 3, audio 4.

C. Перевести. Указать где герундий, где герундив, в какой функции выступает последний.

1. Cato inexpiabili odio, delendam esse Carthaginem, pronuntiabat, Scipio Nasica – servandam (Florus). 2. Caesar statuit sibi Rhenum esse transeundum (Caes.). 3. Hominis mens discendo alitur et cogitando (Cic.). 4. Democritus philosophus olim animadvertit

quendam, qui multa imperite dispetabat. “Hic,- inquit, – non dicendi peritus est, sed imperitus tacendi”. 5. Recte ac vere videtur Ovidius dixisse emendandi laborem maiorem esse, quam scribendi. 6. Gallorum animus ad bella suscipienda alacer et promptus erat. 7. Helveciis facultas itineris per provinciam Romanam faciendi a Caesare non est data. 8. Atomus est corpusculum minutum et individuum, quo in explicanda origine mundi utebatur Democritus et post eum Epicurus. 9. Quis ignorat Gallos usque ad hanc diem retinere illam immanem ac barbaram consuetudinem hominum immolandorum? (Cic.). 10. Ut ad cursum equus, ad arandum bos, ad indagandum canis, sic homo ad duas res: ad intelligendum et agendum natus est (Cic.). 11. Militibus simul et de navibus desiliendum et in fluctibus consistendum et cum hostibus erat pugnandum (Caes.).


ЗАДАНИЕ XIX

 

1.                       Образование форм конъюнктива

2.                       Значение конъюнктива

3.                       Значение конъюнктива в независимых предложениях

4.                       Конъюнктив в придаточных предложениях


А. Определить форму глаголов. Перевести.

Образец: ornes – orno 1 – украшать; здесь: praes. con.act. 2 л. sing. – ты украшал бы. Scribet – scribo, psi, ptum 3 – писать; здесь: fut.I act.,3 л. sing., – он (она, оно) будет писать. Scripserit – 1) con. perf. act. 3 л. sing. – он написал бы; 2) fut. II act. 3 л. sing. – он напишет.

1. Ponet. 2. Putet. 3. Patet. 4. Moveatur. 5. Commeant. 6. Venietis. 7. Veniatis. 8. Clauditur. 9. Clauderet. 10. Respondet. 11. Respondit. 12. Responderunt. 13. Responderint. 14. Responderant. 15. Habeat. 16. Habitat. 17. Habitemus. 18. Servet. 19. Servatis. 20. Serviat. 21. Serviet. 22. Serviverunt. 23. Servaverunt. 24. Patieris. 25. Patiaris.

B. Перевести. Определить значения конъюнктива в независимых предложениях.

a) 1. Si volumus aequi rerum omnium iudices esse, hoc primum nobis persuadeamus, neminem nostrum esse sine culpa (Sen.). 2. A. Tu Gallus es, ego Germanus; decertemus pro suae uterque gentis gloria.- B. Si vicero, tu ter clamabis: “Floreat Gallia!”; si victus, quod absit, ero, totidem verbis celebrabo tuam Germaniam (Erasm.). 3. Utinam tam facile vera invenire possim, quam falsa convincere! (Cic.). 4. Qui beneficium dedit, taceat; narret, qui accepit (Sen.). 5. Ante mortem ne laudes hominem quemquam. 6. Pro patria quis bonus dubitet mortem oppetere? (Cic.).

b) Quae sint in horto necessaria Multa sunt in horto necessaria. Sit primum aquae copia. Dividatur ea ac per rivulos adducatur in omnes horti partes. Claudatur hortus, cuius portulae animalia plantis noxia removeant. Ne multae sint arbores, quarum umbra noceat. Vertatur humus, iniciatur stercus. Si dabis terrae, dabit. Si non des, non det.

C. Перевести. Определить типы придаточных предложений.

1. Quum primi ordines militum considissent, tamen acerrime reliqui resistebant. 2. Hoc toto proelio, quum ab hora septima ad vesperum pugnatum sit, aversum hostem videre nemo potuit. 3. Quum Galli Clusium, Etruriae oppidum, obsiderent, missi sunt Roma tres legati, qui illos monerent, ut obsidionem solverent. 4. Disseritur, expetendane sit gloria (Cic.). 5. Sitio. Utrum sit aurem poculum, an crystallinum, an manus concava, nihil refert. 6. Chilon, quum aliquando inter patrem et filium iudex esset, filio: “Si mala, – inquit, – causa tua erit, damnaberis; si bona, non minus damnaberis, quod patrem accusavisti”. 7. Quum Alexander Darei condiciones repudiavisset, Parmenio: “Ego, – inquit, – si Alexander essem, pacis condiciones acciperem”. Cui ille: “Ego quoque acciperem, si Parmenio essem”. 8. Sim impudens, si plus postulem, quam homini a rerum natura tribui potest (Cic.). 9. Diogenes philosophus aliquando in oppidum parvum venit. Quum portas amplas et magnificas videret, illudens: “Portas, – inquit, – claudite, ne urbs verstra egrediatur!”. 10. Alexander Magnus urbem Lampsacum expugnare constituit. Copias iam ad urbem adducenti Anaximenes praeceptor obvius fuit. Rex, quum metueret, ne ille se a consilio suo averteret: “Nunquam, – inquit, – quod rogaveris, a me impetrabis”. Tum philosophus: “Rogo te, – inquit, – ut Lampsacum diruas”. Ita urbs servata est.


Контрольная работа и методические указания к ее выполнению

 

Цель работы – проверить, как студент справляется с подлинным латинским текстом.

1. Переписать текст одного из вариантов.

2. Сделать синтаксический разбор всех сложноподчиненных предложений:

а) указать главное предложение;

б) указать придаточное (или придаточные); назвать его (их) вид;

в) попутно подчеркнуть главные члены предложения в каждом;

г) если сказуемое придаточного стоит в конъюнктиве, объяснить, почему употреблены данные его времена.

3. Если имеются инфинитивные, причастный (abl.abs.) и герундивный обороты, указать их; указать, какое обстоятельство выражено оборотом ablativus absolutus.

4. Указать дериваты, т.е. слова, производные от латинских корней (у глаголов иметь в виду все три основы).

5. Записать перевод всего текста (параллельно с переписанным).


Образец выполнения задания

 

Текст

Hoc proelio facto, reliquas copias Helvetiorum ut consequi posset, pontem in Arare faciendum curat atque ita exercitum traducit. Nelvetii, repentino eius adventu commoti, quum id, quod ipsi diebus viginti aegerrime confecerant, ut flumen transirent, illum uno die fecisse intellegerent, legatos ad eum mittunt.

Перевод

Когда произошло это сражение, (Цезарь) позаботился навести мост на (реке) Арар, чтобы иметь возможность преследовать остальные войска гельветов, и таким образом (=по нему) перевел войско. Гельветы, пораженные его внезапным приближением, так как они поняли, что он за один день сделал то (т.е. переправу через реку), чего они достигли с трудом за 20 дней, отправляют к нему послов.


Разбор

 

Оба предложения сложноподчиненные.

Первое проедложение:

a) главное – pontem in Arare faciendum curat atque ita exercitum traducit (подлежащее подразумевается – Caesar);

б) придаточное цели – reliquas copias ut consequi posset. Coniunctivus imperfecti, так как в главном praesens historicum, приравнивающийся к историческому времени;

в) hoc proelio facto – abl.abs. – обстоятельство времени;

г) pontem faciendum – герундивный оборот.

Второе предложение:

а) главное – Helvetii, repentino eius adventu commoti, legatos ad eum mittunt;

б) придаточное причины – quum id illum uno die fecisse intellegerent (подлежащее подразумевается Helvecii); coniunctivus imperfecti как и в предыдущем предложении;

в) от intellegerent зависит acc.c. inf.: illum fecisse;

г) придаточное определительное (зависит от id) – quod ipsi...confecerant;

д) придаточное поясняющее – ut flumen transirent (подлежащее подразумевается Helvetii), coniunct. imperf. как и в предыдущем предложении.

Дериваты: facio, feci, factum 3 – факт; reliquus, a, um – реликвия; copia, ae f – копия; pons, ntis m – понтон; curo, avi, atum 1 – куратор; conficio, feci, fectum 3 – конфекция (отдел готового платья), конфета (из “конфекта” – готовое изделие); transeo, ii, itum, ire – транзит; intellego, xi, ctum 3 – интеллигент, интеллигенция, интеллект; legatus, im – легат; mitto, misi, missum – миссия, миссионер.

 

Вариант I

 

Apud Helvetios longe nobilissimus fuit et ditissimus Orgetorix. Is, M. Messala et M. Pisone consulibus, regni cupiditate inductus, coniurationem nobilitatis fecit et civitati persuasit, ut de finibus suis cum omnibus copiis exirent: perfacile esse, quum virtute omnibus praestarent, totius Galliae imperio potiri. Id hoc facilius eis persuasit, quod undique loci natura Helvetii continentur: una ex parte flumine Rheno latissimo atque altissimo, qui agrum Helvetium a Germanis dividit; altera ex parte monte Iura altissimo, qui agrum Helvetium a Germanis dividit; altera ex parte monte Iura altissimo, qui est inter Sequanos et Helvetios; tertia lacu Lemanno et flumine Rhodano, qui provinciam nostram ab Helvetiis dividit. His rebus fiebat, ut et minus late vagarentur et minus facile finitimis bellum inferre possent; qua ex parte homines bellandi cupidi magno dolore afficiebantur. Pro multitudine autem hominum et pro gloria belli atque fortitudinis angustos se fines habere arbitrabantur, qui in longitudinem milia passuum CCXL, in latitudinem CLXXX patebant.

(Caes. B.G. lib. I, c. II)

 

Вариант II

 

Interea ea legione, quam secum habebat, militibusque, qui ex provincia convenerant, a lacu Lemanno, qui in flumen Rhodanum influit, ad montem Iuram, qui fines Sequanorum ab Helvetiis dividit, milia passuum decem novem murum in altitudinem pedum sedecim fossamque perducit. Eo opere perfecto praesidia disponit, castella communit, quo facilius, si se invito transire conarentur, prohibere possit. Ubi ea dies, quam constituerat cum legatis, venit, et legati ad eum reverterunt, negat se more et exemplo populi Romani posse iter ulli per provinciam dare et, si vim facere conentur, prohibiturum ostendit. Helvetii ea spe deiecti, navibus iunctis ratibusque compluribus factis, alii vadis Rhodani, qua minima altitudo fluminis erat, nonnumquam interdiu, saepius noctu, si perrumpere possent, conati, operis munitione et militum concursu et telis repulsi, hoc conatu destiterunt.

(Caes. B. G. lib. I, c. VIII)

 

Вариант III

 

Druides a bello abesse consuerunt neque tributa una cum reliquis pendunt, militiae vacationem omniumque rerum habent immunitatem. Tantis excitati praemiis et sua sponte multi in disciplinam conveniunt et a parentibus propinquisque mittuntur. Magnum ibi numerum versuum ediscere dicuntur. Itaque annos nonnulli vicenos in disciplina permanent. Neque fas esse existimant ea litteris mandare, quum in reliquis fere rebus, publicis privatisque rationibus, Graecis litteris utantur. Id mihi duabus de causis instituisse videntur, quod neque in vulgum disciplinam efferri velint neque eos, qui discunt, litteris confisos minus memoriae studere; quod fere plerisque accidit, ut praesidio litterarum diligentiam in perdiscendo ac memoriam remittant. Imprimis hoc volunt persuadere, non interire animas, sed ab aliis post mortem transire ad alios, atque hoc maxime ad virtutem excitari putant, metu mortis neglecto. Multa praeterea de sideribus atque eorum motu, de mundi ac terrarum magnitudine, de rerum natura, de deorum immortalium vi ac potestate disputant et iuventuti tradunt.

(Caes. B. G. lib. VI, c. XIV)

 


Вариант IV

 

Deum maxime Mercurium colunt; huius sunt prurima simulacra; hunc omnium inventorem artium ferunt, hunc viarum atque itinerum ducem, hunc ad quaestus pecuniae mercaturasque habere vim maximam arbitrantur. Post hunc Appolinem et Martem et Iovem et Minervam. De his eandem fere, quam relique gentes, habent opinionem: Appolinem morbos depellere, Minervam operum atque artificiorum initia tradere, Iovem imperium caelestium tenere, Martem bella regere. Huic, quum proelio dimicare constituerunt, ea, quae bello ceperint, plerumque devovent; quum superaverunt, animalia capta immolant reliquasque res in unum locum conferunt. Multis in civitatibus harum rerum exstructos tumulos locis consecratis conspicari licet; neque saepe accidit, ut neglecta quispiam religione aut capta apud se occultare, aut posita tollere auderet, gravissimumque ei rei supplicium cum cruciatu constitutum est.

(Caes. B. G. lib. VI, c. XVII)

 

Вариант V

 

Viri, quantas pecunias ab uxoribus dotis nomine acceperunt, tantas ex suis bonis aestimatione facta cum dotibus communicant. Huius omnis pecuniae coniunctim ratio habetur fructusque servantur: uter eorum vita superavit, ad eum pars utriusque cum fructibus superiorum temporum pervenit. Viri in uxores, sicuti in liberos, vitae necisque habent potestatem; et quum pater familiae illustriore loco natus decessit, eius propinqui conveniunt et, de morte si res in suspitionem venit, de uxoribus in servilem modum quaestionem habent et, si compertum est, igni atque omnibus tormentis excruciatas interficiunt. Funera sunt pro cultu Gallorum magnifica et sumptuosa; omniaque, quae vivis cordi fuisse arbitrantur, in ignem inferunt, etiam animalia, ac paulo supra hanc memoriam servi et clientes, quos ab iis dilectos esse constabat, iustis funeribus confectis una cremabantur.

(Caes. B. G. lib. VI, c. XIX)

СЛОВА

 

aestimatio, onis f оценка

castellum, i n небольшое укрепление

conatus, us m попытка

coniunctim сообща

consecratus, a, um священный

conspicor, atus sum 1 заметить

cremo 1 сжигать

cruciatus, us m мучение, пытка

cupidus, a, um жаждущий

deiicio, ieci, iectum 3 сбрасывать, лишать

depello, puli, pulsum 3 отгонять, отражать

dispono, posui, positum 3 располагать

ditissimus см. dives

dos, dotis f приданое

excrucio 1 истязать, мучить

funus, eris n похороны

immunitas, atis f льгота

intereo, ii, itum, ire погибать

Iura, ae m Юра (гора)

inventor, oris m изобретатель

invitus, a, um неохотный

noctu ночью

Orgetorix, igis m Оргеториг

perdisco, didici, – 3 выучивать наизусть

perduco, xi, ctum 3 проводить

perrumpo, rupi, ruptum 3 прорваться

potior, itus sum 4 овладеть

quaestio, onis f допрос

quaestus, us m приобретение

ratis, is f плот

remitto, misi, missum 3 терять

Rhodanus, i m Родан (ныне Рона)

sedecim шестнадцать

sua sponte по доброй воле

sumptuosus, a, um богатый, пышный

suspicio, onis f подозрение

vacatio, onis f освобождение

versus, us m стихотворная строка

viceni, ae, a по двадцать

Lemannus, i m Леманнское озеро

Messala, ae m Мессала

navis, is f корабль

Тексты для домашнего чтения второго семестра

 

         Гай Юлий Цезарь (100 г. до н. э. – 15 марта 44 г. до н. э.)

 

Commentarii de bello Gallico

Liber I, caput XXXIX

 

Dum paucos dies ad Vesontionem rei frumentariae commeatusque causa moratur, ex percontacione nostrorum vocibusque Gallorum ac mercatorum, qui ingenti magnitudine corporum Germanos, incredibili virtute atque exercitatione in armis esse praedicabant (saepenumento sese cum his congressos ne vultum quidem atque aciem oculorum dicebant ferre potuisse), tantus subito timor omnem exercitum occupavit, ut non mediocriter omnium mentes animosque perturbaret.

Страницы: 1, 2, 3, 4, 5


ИНТЕРЕСНОЕ



© 2009 Все права защищены.